De consequentie van zelfexpressie
Fig 5: Samuel Beckett, En attendant Godot
Amir nam de vrijheid om zijn opvattingen te uiten. Hij omarmde het bestaan als politiek activist, al deed hij dat enigszins onopvallend: zo ging hij, toen hij aan de universiteit in Teheran studeerde, naar het buitenland om daar vakken te volgen die in Iran verboden zouden zijn. Ook nam hij niet deel aan stemmingen tijdens politieke verkiezingen en ontwikkelde hij een passie voor schrijven, waarmee hij zijn ideeën en overtuigingen leerde uitwerken. Tijdens zijn studie had hij echter een toneelstuk geschreven, gebaseerd op het leven en werk van Samuel Beckett. Nadat het stuk eenmalig op de planken was gebracht, wekte het zeer negatieve reacties op bij de autoriteiten op de universiteit. Het heeft Amir permanent op de radar gezet.
Hoewel Amir zich op de middelbare school op exacte vakken had gericht – hij stond op het punt om tandheelkunde te studeren – koos hij ervoor om te beginnen aan een bachelor in Engelse literatuur. Het was een van die momenten die de koers van zijn leven bepaalden, vertelt Amir. Zijn zoektocht naar zelfexpressie en liefde voor Westerse literatuur verklaren zijn overstap naar de geesteswetenschappen. Maar onder een regime dat het bestaan van verschillende ideologieën niet toelaat, brengt een carrière in de geesteswetenschappen risico’s met zich mee. Een opleiding zoals Engelse literatuur bevat zeker onderwerpen en wereldbeelden die door de Iraanse autoriteiten als zeer controversieel worden opgevat. Canonieke werken zoals Satanic Verses van Salman Rushdie zijn verbannen van het curriculum.
Dus toen Amir zijn toneelstuk over Samuel Beckett had geschreven, wist hij dat hij zijn kritiek op zeer subtiele wijze moest uiten, om zijn agenda verborgen te houden. Toch moest hij zich melden bij de autoriteiten van de universiteit, waar hij zichzelf nader moest verklaren. “Ik wilde niet liegen, ik wilde instaan voor mijn werk en mijn ideeën, maar ik wist dat dat niet kon. Ik moest liegen voor mijn eigen veiligheid.” En dus vertelde Amir dat zijn stuk slechts een adaptatie was van een van Samuel Becketts stukken, niets meer, en dat het zeker geen controversiële ideeën bevatte. Amir wist echter dat hij voor altijd in hun bestand stond.